Od 28.04.2023 dla wielu właścicieli nieruchomości, którzy chcą je wynajmować lub sprzedawać pojawił się nowy obowiązek, a mianowicie potrzeba sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej nieruchomości. Świadectwo to jest dokumentem określającym wydajność energetyczną, czyli wielkość zapotrzebowania na energię mieszkania lub budynku, które jest związane między innymi z ogrzewaniem. Wymóg taki jest wynikiem rozporządzenia Unii Europejskiej, która dąży do obniżenia emisji dwutlenku węgla.
Temat nie jest nowy, bo dla nowych budynków taki obowiązek pojawił się już w 2009 r. Nie oznaczał on jednak potrzeby jakiegokolwiek działania ze strony właścicieli poszczególnych mieszkań, ponieważ za zapewnienie takiego dokumentu odpowiadał deweloper budujący nieruchomość. Wszyscy, którzy nabyli nieruchomość wybudowaną po 2009 roku nie mają już więc żadnego problemu, bo taki dokument powinni dostać wraz z zakupem mieszkania.
Zmiana z 2023 roku polegała na tym, że obowiązek taki został nałożony również na wszystkie budynki wybudowane do 2009 roku. Z takiego obowiązku zwolnione są jedynie:
- Zabytki (te które podlegają ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Pojęcie tutaj jest na szczęście dość szerokie, bo mieści się w nim zdecydowana większość budynków przedwojennych
- Wolnostojące budynki o powierzchni użytkowej poniżej 50 m²
- Budynki mieszkalne, które nie są użytkowane dłużej niż przez 4 miesiące w ciągu roku, czyli zawyczaj obiekty rekreacyjne i turystyczne.
Świadectwo charakterystyki energetycznej może wystawić tylko osoba posiadająca uprawnienia do wykonywania takich czynności. Na szczęście osób, które się tym zajmują zwanych Audytorami jest dużo, a usługa wystawienia świadectwa jest popularna, szeroko dostępna i zazwyczaj przystępna cenowo. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową frazę „świadectwo charakterystyki energetycznej” a wyskoczy nam niezliczona ilość firm oferująca takie usługi. W wielu przypadkach świadectwo może być wystawione całkowicie internetowo. Wystarczy podać dane nieruchomości (np. Rok budowy, rodzaj ogrzewania, powierzchnia itd.), a Audytor sporządzi taki dokument nawet bez wizyty. W przypadku trudniejszych nieruchomości obecność Audytora może się okazać niezbędna, natomiast taka wizyta też nie powinna trwać zbyt długo. Samo świadectwo charakterystyki energetycznej jest akceptowane zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (ale w tym drugim przypadku musimy się upewnić, że jest ono opatrzone elektronicznym podpisem kwalifikowanym).
Ceny takiego dokumentu dla standardowych mieszkań zaczynają się już poniżej 250 zł, ale w przypadku większych, bardziej nietypowych nieruchomości mogą być dużo wyższe, warto więc przy cięższych przypadkach porównać sobie oferty kilku firm. Kara za brak certyfikatu przy sprzedaży lub najmie nieruchomości może wynosić nawet do 5000 zł, a Notariusze mają obowiązek odnotować w akcie notarialnym czy certyfikat jest, czy też go nie ma, więc lepiej być przygotowanym w tym zakresie, żeby uniknąć niemiłych zaskoczeń i ewentualnych kar.
Na dzień dzisiejszy wydajność energetyczna budynku nie jest zazwyczaj tematem, na który mocno zwracamy uwagę. Oczywiście, że patrzymy jaki jest rodzaj ogrzewania, czy budynek jest docieplony, a okna szczelne. W końcu od tego zależy wysokość naszych rachunków. Natomiast sytuacja może się mocno zmienić w przyszłości, gdy Unia Europejska, będzie zmuszała właścicieli nieruchomości do osiągnięcia przez ich mieszkania i domy pewnej odgórnie narzuconej efektywności energetycznej. Za niespełnienie narzuconych przez nią wytycznych będą groziły kary, co w każdym przypadku wiąże się z dużym wydatkiem. Stąd też kupujący w najbliższych latach zaczną mocno zwracać uwagę na opisywany dokument i omijać szerokim łukiem budynki, które nie spełnią norm i będą wiązały się z bardzo dużymi wydatkami dotyczącymi podniesienia wydajności energetycznej i osiąganiem narzuconej sobie przez UE zeroemisyjności.